نزدیک به چند هزار سال است که تخم کتان به‌عنوان یک مادهٔ غذایی در جهان مصرف می‌شود. فواید تخم کتان بسیار اعجاب‌انگیز است که در ادامه با آنها آشنا خواهیم شد .
تخم کتان یا بذر کتان، دانه‌ای ریز است و در رنگ‌های قهوه‌ای، قهوه‌ای مایل به زرد و طلایی یافت می‌شود. بذر کتان غنی‌ترین منبع گیاهی دسته‌ای از اسیدهای چرب امگا ۳ است. تخم کتان طبیعتی گرم دارد و از لحاظ رطوبت و خشکی معتدل است.
خواص دارویی تخم کتان
۱ : تخم کتان مو و پوستی سالم
اگر به‌دنبال‌داشتن ناخن‌هایی زیباتر و پوست و مویی سالم‌تر هستید، روزانه دو قاشق غذاخوری تخم کتان یا یک قاشق غذاخوری پودر تخم کتان را در برنامهٔ غذایی خود قرار دهید.
همچنین از فواید تخم کتان می‌توان به کاهش علائم آکنه و بهبود بیماری‌های پوستی اگزما و روزاسه نیز اشاره کرد. کمک به‌سلامت و مراقبت از چشم و جلوگیری از خشکی چشم از دیگر خواص تخم کتان است .
۲: فواید تخم کتان و اثر آن در کاهش وزن
یکی از خواص تخم کتان و نیز یکی از فواید گردو، جلوگیری از چاقی و کمک به کاهش وزن است. چون کتان سرشار از چربی‌های سالم و فیبر است، پس می‌تواند فرد را برای مدت طولانی‌تری سیر نگه دارد و این امر موجب کاهش کالری دریافتی فرد می‌شود.
خوردن تخم کتان ۳۰ دقیقه قبل از خوردن وعده‌غذایی سبب پر شدن معده و احساس سیری در افراد شده و در نتیجه موجب کنترل اشتها و کم‌خوری می‌شود. ازآنجاکه بیش‌ترین لایه‌های چربی در شکم هستند تأثیر بیشتری بر روی شکم دیده می‌شود و بدین صورت باید گفت اگر توده چربی‌های کل بدن به یک اندازه باشد؛ روند لاغرشدن و کاهش وزن و تناسب‌اندام با استفاده از تخم کتان می‌تواند به‌صورت یک‌روند متناسب در کل بدن مشاهده شود .
۳: کاهش کلسترول
افزودن تخم کتان به رژیم غذایی می‌تواند در کاهش سطح کلسترول خون مؤثر باشد، فیبر محلول تخم کتان می‌تواند چربی و کلسترول را در دستگاه گوارش به دام بیندازد و مانع از جذب آنها شود. صفرا در کیسهٔ صفرا و از کلسترول ساخته می‌شود، فیبر محلول صفرا را به دام می‌اندازد و با دفع صفرا توسط دستگاه گوارش، بدن مجبور به تولید صفرای بیشتری می‌شود. برای این کار بدن باید مقدار بیشتری کلسترول مصرف کند و نتیجهٔ این امر پایین آمدن کلسترول خون است .
۴ : تخم کتان فاقد گلوتن
تخم کتان می‌تواند جایگزین طبیعی مناسبی برای غلاتی باشد که حاوی گلوتن هستند. بنابراین تخم کتان برای کسانی که به بیماری سلیاک مبتلا هستند یا به گلوتن حساسیت دارند، گزینهٔ بسیار مناسبی است. همچنین تخم کتان با دارابودن مقدار بالایی امگا ۳ جایگزین مناسب برای کسانی است که به غذاهای دریایی حساسیت دارند .
۵ : تخم کتان سرشار از آنتی‌اکسیدان
از جمله دیگر خواص تخم کتان خاصیت آنتی‌اکسیدان بالای آن است. لیگنان نوعی فیبر پلی‌فنلی است که خاصیت آنتی‌اکسیدان دارد. تنظیم هورمون‌ها، سلامت سلولی و خاصیت ضد پیری از ویژگی‌های لیگنان به شمار می‌رود. پلی‌فنل‌ها به رشد پروبیوتیک‌ها (میکروارگانیسم‌های زنده‌ای که برای سلامتی مفیدند) کمک می‌کنند و در زدودن مخمرها و قارچ کاندیدا (معروف‌ترین قارچ پوستی) از بدن بسیار تأثیر گذارند .
لیگنان‌ها خاصیت ضدمیکروبی و ضدویروسی دارند؛ بنابراین مصرف منظم آنها می‌تواند دفعات ابتلای فرد به سرماخوردگی و آنفولانزا را کاهش دهد .
۶: فواید تخم کتان و سلامت دستگاه گوارش
بیشتر فواید تخم کتان ناشی از تأثیری است که بر روی دستگاه گوارش دارد. آلفا لینولنیک اسید به حفظ سلامتی دیوارهٔ روده کمک میکند. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف تخم کتان برای کسانی که از بیماری کرون (بیماری التهابی روده) یا سایر بیماری‌های گوارشی رنج می‌برند، بسیار سودمند است. در نتیجه تخم کتان می‌تواند التهاب روده را کاهش دهد .
۷ : فواید تخم کتان در جلوگیری از سرطان
تأثیر تخم کتان در مبارزه با سرطان سینه، سرطان پروستات، سرطان روده بزرگ و تخمدان، بارها به اثبات رسیده است. مصرف تخم کتان می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش بدهد. سه لیگنانی که در تخم کتان وجود دارند، می‌توانند توسط باکتری‌هایی که در روده زندگی می‌کنند، به انترولاکتون و انترودیول تبدیل شوند که تاثیرات مفید بیولوژیک بسیاری دارند .
این ترکیبات در تنظیم هورمون‌ها نقش دارند. به این دلیل تخم کتان امکان ابتلا به سرطان سینه را کاهش می‌دهد، لیگنان نیز خاصیت ضد رگ‌زایی داشته و از رشد تومورها به‌واسطهٔ تشکیل عروق خونی، جلوگیری میکند. یک تحقیق آمریکایی که در سی و چهارمین نشست سالیانهٔ انجمن سرطان‌شناسی بالینی آمریکا طرح گردید، و طی آن مشخص شد که مصرف بذر کتان می‌تواند از رشد تومور سرطان پروستات جلوگیری نماید .
۸ : کاهش مشکلات یائسگی با تخم کتان
لیگنان‌های موجود در تخم کتان می‌تواند برای بانوان یائسه نیز مفید باشد. باتوجه‌به خواص استروژنی لیگنان می‌توان از آن به‌عنوان گزینه‌ای در درمان جایگزینی هورمونی استفاده کرد لیگنان می‌تواند در کاهش احتمال ابتلا به پوکی‌استخوان مؤثر باشد و همچنین به منظم‌شدن چرخهٔ عادت‌ماهانهٔ زنان کمک کند. برای بهره‌مندی از این خواص تخم کتان و کاهش مشکلات یائسگی، می‌توانید روزانه از یک تا دو قاشق غذاخوری پودر کتان استفاده کنید برای زنانی که علایم قبل از یائسگی مانند سردرد، مشکلات خواب، کیست سینه، احتباس مایع، اضطراب، کاهش میل جنسی و خون‌ریزی سنگین را تجربه می‌کنند، استفاده از این بذر می‌تواند به ترمیم تعادل هورمونی کمک کند .
۹ : تخم کتان و سلامت قلب
افزودن دانه تخم کتان به رژیم غذایی روزانه سبب افزایش سلامتی قلب و سلامت سیستم گوارش می‌شود .
۱۰ :فواید تخم کتان در بهبود قند خون
مدارک نشان می‌دهند که مصرف روزانه تخم کتان به مردان و زنان چاق که در مرحله پیش از دیابت هستند برای پایین آوردن قند خون کمک میکند .
۱۱ : بهبود عملکرد کلیه با تخم کتان
تخم کتان در افراد مبتلا به بیماری لوپوس (بیماری خودایمنی مزمن) باعث بهبود عملکرد کلیه‌ها می‌شود. پیشنهاد می‌شود درصورتی‌که مبتلا به بیماری لوپوس هستید قبل از مصرف تخم کتان با پزشکتان مشورت نمایید .
۱۲: تخم کتان محافظ در برابر اشعه‌ها
حفظ یک برنامهٔ غذایی شامل بذر کتان، می‌تواند از پوست شما نیز در برابر اشعه‌ها محافظت کند کتان از آنجایی که آنتی‌اکسیدانی قوی است، و خواص ضدالتهابی شناخته شده‌ای هم دارد می‌تواند به‌خوبی در برابر اشعه‌ها از بدن شما حفاظت نماید
افراد ممکن است واکنش‌های آلرژیک به دانه‌های کتان داشته باشند درحالی‌که این واکنش‌ها نادر است. مطالعات نمونه‌هایی از واکنش‌های آلرژیک تهدیدکننده زندگی مانند گرفتگی شدید تنفسی را نشان داده‌اند .
۱۳ : کاهش نفخ با تخم کتان
همان‌طور که بارها به آن اشاره شد تخم کتان دارای میزان زیادی فیبر محلول و نامحلول است که به‌خوبی می‌تواند به هضم غذا در معده کمک کند و نفخ شکم را از بین ببرد و یبوست را ریشه‌کن کند و افزایش اندازه شکم ناشی از یبوست و… را از بین ببرد .
یک نکتهٔ جالب دیگر درمورد فواید تخم کتان که بسیار مهم است، داشتن مقادیر بالای لیگنان است، تخم کتان ازاین‌جهت رتبهٔ اول را در میان تمام مواد غذایی داراست، میزان لیگنان موجود در تخم کتان ۷ برابرِ نزدیک‌ترین رقیبش، یعنی دانهٔ کنجد است .
تخم کتان یکی از منابع غنی از فیبر است و کربوهیدرات پایینی دارد، یکی از مهم‌ترین خواص تخم کتان دارابودن مقدار بالای لیزاب یا موسیلاژ (گروهی از ترکیبات گیاهی) است، لیزاب نوعی فیبر با حالت ژله‌ای و محلول در آب است و برای دستگاه گوارش بسیار مفید است همچنین مانع تخلیهٔ سریع مواد غذایی از معده به رودهٔ باریک می‌شود به‌این‌ترتیب جذب مواد مغذی در معده افزایش می‌یابد .
تخم کتان سرشار از فیبر محلول و نامحلول است و باعث سم‌زدایی روده بزرگ، کاهش چربی و کاهش میل به خوردن قندها می‌شود، انسان باید روزانه ۳۰ تا ۴۰ گرم مواد غذایی سرشار از فیبر مصرف کند.
طریقه مصرف بذر کتان برای لاغری شکم
مصرف تخم یا بذر کتان برای لاغری می تواند یکی از راه های سالم و مفید باشد. تخم کتان حاوی فیبر، اسیدهای چرب امگا ۳، لیگنان و مواد معدنی است که به کاهش قند خون، کلسترول، فشار خون، التهاب و سرطان کمک می‌کنند. همچنین از فواید تخم کتان این است که با ایجاد احساس سیری طولانی مدت، مصرف غذا را کاهش داده و به سوخت و ساز چربی ها را راحت تر میکند. برای استفاده از خواص تخم کتان برای لاغری، باید طبق روش های زیر آن را مصرف کنید
تخم کتان را باید قبل از مصرف آسیاب کنید. شما می‌توانید تخم کتان را با آسیاب قهوه خرد کنید و پودر آن را در یخچال نگه دارید. سپس از این پودر در همه غذاهای خود مثل سالاد، سوپ، سبزیجات، غلات، ماست، آب‌میوه و غیره استفاده کنید.
همچنین می‌توانید تخم کتان را دم کنید و به‌صورت دم‌نوش بنوشید. برای تهیه دم‌نوش تخم کتان، ۲ قاشق‌چایخوری پودر تخم کتان را در ۲ لیوان آب جوش بریزید و حدود ۱۰ دقیقه بگذارید دم بکشد. سپس صاف کنید و نوش‌جان کنید
بذر کتان را می‌توانید به خمیر نان خود اضافه کرده و نان خود را با مواد مغذی بیشتری تهیه کنید.
هم چنین بذر کتان می‌تواند به‌عنوان یک منبع پروتئین و مواد مغذی در تهیه غذاهای مختلف مانند سالادها، پیتزا، پخت مرغ و ماهی و… مورداستفاده قرار گیرد.
بذر کتان را می‌توانید به‌صورت تنقلاتی خوشمزه مصرف کنید. برای این کار، می‌توانید آنها را با مقداری نمک و فلفل تفت داده و بخورید.
نکات مهم مصرف تخم کتان برای لاغری
مقدار مجاز مصرف تخم کتان برای بزرگسالان روزانه دو قاشق‌چایخوری و برای نوجوانان یک قاشق‌چایخوری است. مصرف بیش از این مقدار مجاز نیست و ممکن است عوارضی چون نفخ، گاز، اسهال، آلرژی و خون‌ریزی به همراه داشته باشد.
بهترین زمان برای مصرف بذر کتان صبح‌ها قبل از صرف صبحانه و به‌صورت ناشتاست. با خوردن تخم کتان در ابتدای روز می‌تواند احساس سیری طولانی‌تری را تا هنگام ناهار تجربه کنید.
مصرف این بذر شب‌ها هنگام خواب نیز می‌تواند برای لاغری مؤثر باشد. چرا که در طول شب به هضم غذا کمک کرده و سوخت‌وساز بدن را افزایش می‌دهد و جلوی یبوست را نیز می‌گیرد.
شما می‌توانید هر دو زمان را امتحان کرده و برحسب تجربه خودتان بهترین زمان را انتخاب کنید.
چرا مصرف بیش از حد تخم کتان می‌تواند مضر باشد
ازآنجایی‌که بذر کتان خواصی شبه استروژنی دارد خانم‌های باردار و شیرده باید از مصرف آن خودداری کنند. همچنین افرادی که دچار بیماری‌هایی مانند اندومتریوز، تخمدان پلی‌کیستیک و فیبرویید می‌باشند نیز باید از مصرف تخم کتان اجتناب کنند. مطالعات کاهش شدید فشارخون و آنافیلاکسی (واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن به یک آلرژن) را گزارش می‌دهند. افرادی که به انسداد روده مبتلا هستند هم باید از بذر کتان دوری کنند. چرا که همان‌طور به آن اشاره شد تخم کتان سرشار از فیبر است .
تخم کتان چگونه باعث ازبین‌رفتن چربی‌ها می‌شود
نابودی چربی‌ها: تخم کتان دارای میزان زیادی چربی غیراشباع است که نسبت به چربی‌های مضر بسیار مفیدند و موجب کاهش چربی و افزایش سوزاندن چربی در بدن می‌شوند و بدین‌طریق قدرت زیادی در سوخت‌وساز چربی‌ها ایجاد میکند. پس اگر دارای رژیم کاهش چربی شکم هستید می‌توانید از تخم کتان برای حذف چربی‌ها و افزایش سوخت‌وساز استفاده کنید .
تمیزکردن معده: با خواصی که تخم کتان دارد می‌توان به‌خوبی از آن برای تمیزکردن معده و دستگاه گوارش استفاده کرد. زمانی که با مصرف تخم کتان معده و دستگاه گوارش را تمیز می‌کنید توده‌های اضافی از بین می‌روند و موجب کوچک‌شدن شکم می‌شوند. در نتیجه اگر احساس می‌کنید خوردن داروها یا ورزش و کنترل چربی و کالری‌های دریافتی اثری در کوچک‌کردن شکم نداشته‌اند این روش را نیز امتحان کنید.
به گزارش سرویس بهداشت و درمان ایسنا، دانشمندان آلمانی اعلام کرده‌اند تخم کتان با وجود داشتن طعمی که برای اکثر مردم واقعاً مطلوب نیست، خاصیت ضد سرطانی دارد.
نتیجه‌گیری
درباره فواید تخم کتان می‌توانیم به‌طورکلی به این مهم اشاره کنیم که یکی از ۵ دانه‌های مهمی است که روزانه باید مصرف شود تا با اثرات مستقیم و غیرمستقیم آن شاهد کاهش چربی‌های شکم، چربی‌های بدن و کاهش وزن بشویم و سلامت خود را تضمین کنیم.
بهتر است دانه‌های تخم کتان را خریداری کرده و خود آن را در منزل آسیاب نمایید و پودر آن را مورداستفاده قرار دهید. اما ازآنجایی‌که تخم کتان یک‌دانه روغنی است، خرید تخم کتانی که قبلاً آسیاب شده، ممکن است گذشت زمان سبب اکسیدشدن آن گردد. درحالی‌که شما می‌توانید از میان محصولات آبیش گانوبار آن را خریداری کرده و به میزان نیاز خود مصرف کنید و شاهد اثرات مثبت آن باشید. بهتر است گانوبار آبیش را در دمای اتاق نگهداری کنید. میزان مصرف این محصول برای تمامی افراد حتی بزرگسال بستگی به خود شخص دارد.
درنتیجه، اگر به دنبال ماده غذایی با کم‌ترین ضرر هستید که هم موجب تناسب‌اندام شود و هم کاهش وزن، کاهش چربی و چاقی شکمی شود. پیشنهاد کارشناسان ما به شما گانوبار آبیش می‌باشد.
آبیش و سلامتیش