شاهدانه از دانههای خوراکی بومی هندوستان، چین و نواحی مرکزی آسیا است و گیاهی یکساله میباشد، علفی دوپایه که ارتفاع آن تا ۳ متر نیز میرسد، ریشه آن عمودی و تا عمق زیادی در زمین فرومیرود در ادامه به توضیح خواص شاهدانه خواهیم پرداخت .
حشرات به آن آسیب نمیرسانند و بنابراین آن را در مزرعه کلم میکارند تا این گیاه از شر آفت در امان بماند.
گلهای نر آن مجتمع و بهصورت آویخته در قسمت انتهایی ساقه و در کنار برگها ظاهر میشود و گلهای ماده آن مانند نر بوده با این تفاوت که دمگل (پایه گیاه) مشخصی ندارد. گلهای نر قبل از شکفته شدن رزینی از خود ترشح میکنند که (حشیش) نامیده میشود و به همین علت کشت آن در بیشتر نقاط دنیا ممنوع است.
بر اساس طب سنتی برگ گیاه شاهدانه دارای طبع سرد و خشک و تخم آن دارای طبیعت گرم و خشک است .
آیا شاهدانه بر نفوذ ویروس کرونا بر سلولهای بدن اثر دارد
بر اساس این تحقیق، برخی از گونههای این گیاه توانستهاند با کاهش گیرندگی ویروس، احتمال مبتلا شدن یک فرد به این ویروس را بسیار کاهش دهند. به گفته دکتر ایگور کووالچاک سرمحقق این تحقیق و بیولوژیست، در گفتگویی با روزنامه کلگوری هرالد: «تعدادی از این گیاهان گیرندههای ویروس را تا ۷۳ درصد کاهش دادهاند که این باعث میشود ویروس شانس کمتری برای ورود داشته باشد. اگر بتوانیم تعداد گیرندهها را کم کنیم، شانس ابتلا را پایین آوردهایم» همینطور ایشان افزودند که هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز داریم تا بفهمیم دقیقاً «سی بی دی» یا «تی اچ سی» یا هر ترکیب دیگری از اجزا، باعث کاهش گیرندگی شده است.
خواص شاهدانه و فواید بینظیرش
شاهدانه عملکرد بدن را بهبود میبخشد، ایمنی بدن را بالا برده و با بهبود گردش خون باعث جلوگیری از بروز سکته میشود، ایمنی بدن را افزایش داده و کلسترول و فشارخون را کاهش میدهد .
این گیاه ضد اسپاسم و انقباضات عضلانی است و خاصیت مسهل و ملین، مسکن و مدر (سنگهای ادراری) را دارا میباشد .
شاهدانه نسبت به سایر پروتئینها مانند: گوشت، پنیر، تخممرغ، شیر سریعتر هضم میشود .
در افرادی که دچار احتباس ادرار هستند بسیار مفید بوده و شدیداً توصیه میشود .
اگر دچار زخم و بیماری هستید شاهدانه زمان بهبودی را تسریع میکند .
پس از ورزش، مکانیسم حرکت عضله را بهبود میبخشد، ضد انگل است و ارزش بسیار بالایی در معالجه کزاز دارد .
شاه دانه گیاه کوچک اما درمانگر بزرگ
شاهدانه و درمان بیماریها
از گذشته تا کنون شاهدانه بابت خاصیت تسکینبخشی درد ناشی از گرگرفتگی و انقباض عضلانی معروف بوده است. ترکیب شیمیایی گیاه شاهدانه میتواند مانع از گسترش سلولهای سرطان سینه در بدن شود همچنین بیماران مبتلا به ام اس نیز با تجویز پزشک برای برطرفکردن علائم مشکل خود از این دارو استفاده میکنند .
استفاده از برگ گیاه شاهدانه میتواند در خشککردن رطوبتهای معده مؤثر و مفید باشد .
شاهدانه به دلیل طبع گرم و خشک خود برای درمان درد گوش مفید است همچنین خاصیت ضدافسردگی دارد .
خشکی پوست و ناراحتی مو را درمان کرده و کاهش داده، التهاب و علائم آرتریت را کاهش میدهد .
گیاه شاهدانه میتواند مسکن مؤثر و فوقالعادهای برای درد شکم، معالجه میگرن، اعصاب و روماتیسم باشد .
باعث کاهش علائم قاعدگی میشود. این دانهها دارای خواص تغذیهای فراوانی هستند و منبع خوبی از اسیدهای چرب و اسیدآمینههای ضروری و مواد معدنی هستند .
افرادی که به طور منظم از این گیاه استفاده میکنند میزان فشارخون و کلسترول بد در خون آنها با کاهش روبهرو خواهد بود .
در این دانهها پروتئین و آنزیمهایی وجود دارد که سبب کاهش ورم و التهاب میشود و همین امر برای مبتلایان به آرتروز و درد مفاصل بسیار مفید است .
شاهدانه و کاهش وزن
صبحها همراه با صبحانه شاهدانه میل کنید تا شاهد کاهش وزن خود باشید، زیرا مصرف شاهدانه در صبح و در وعده صبحانه، باعث احساس سیری در طول روز شده و همین باعث میشود تا دیگر نسبت به غذاهای شور و شیرین اشتهای کاذب نداشته باشید .
افزودن شاهدانه به رژیم غذایی میتواند میزان مواد مغذی فرد را به طور چشمگیری افزایش دهد، همین امر میتواند برخی کمبودهای رژیم غذایی را جبران کند .
خواص شاهدانه و چربیهای اشباع نشده
برخی از افراد از دریافت اسیدهای چرب امگا ۳ رنج میبرند آنها میتوانند سطح تریگلیسرید خون را کاهش داده، و از خطر ابتلا به بیماریهای قلبی بکاهند، از آن جا که این چربیها خاصیت ضدالتهابی دارند میتوانند از درد مفاصل نیز بکاهند، همچنین در درمان آسم نیز مؤثر هستند، اسیدهای چرب امگا ۳ در کاهش علائم آلزایمر، مبارزه با اختلال کمتوجهی، بیشفعالی و افسردگی مؤثر هستند .
شاهدانه دارای مقدار بالایی اسید آمینهٔ آرژینین است. این اسید آمینه در بدن، نیتریکاکسید تولید میکند. نیتریک اکسید یک مولکول گازی است که موجب اتساع و آرامش رگهای خونی میشود؛ در نتیجه میتواند فشار خون و خطر بروز بیماریهای قلبی را کاهش دهد
خواص شاهدانه و درمان اختلالات پوستی
اسیدهای چرب میتوانند بر واکنشهای دستگاه ایمنی در بدن تأثیر بگذارند. بر اساس مطالعات، عملکرد مناسب دستگاه ایمنی به حفظ تعادل بین اسیدهای چرب امگا-۶ و امگا-۳ بستگی دارد. این نسبت در شاهدانه ۳ به ۱ است که در محدوده ایدهآل قرار میگیرد. یکی از مهمترین خواص شاهدانه همین اسیدهای چرب هستند. بر اساس مطالعات، مصرف روغن شاهدانه در مبتلایان به اگزما میتواند میزان اسیدهای چرب ضروری را در خون آنها افزایش بدهد.
خواص شاهدانه در کاهش علائم یائسگی
۸۰ درصد از زنان در سن باروری به علائم احساسی و فیزیکی ناشی از سندرم پیش از قاعدگی دچارند. این علائم بهاحتمال زیاد بهخاطر حساسیت به هورمون پرولاکتین ایجاد میشوند
به دلیل محتوای اسید گاما -لینولنیک بالای شاهدانه، مطالعات مختلفی بر روی آن صورت گرفته است. این مطالعات حاکی از تأثیرات مثبت شاهدانه در کاهش علائم یائسگی بودهاند. روند دقیق این تأثیر مشخص نیست؛ اما اسید گاما-لینولنیک موجود در شاهدانه میتواند عدم تعادل هورمونی و التهابات مرتبط با یائسگی را بهبود دهد.
خواص شاهدانه و درمان مشکلات گوارشی
فیبر غیرمحلول موجب افزایش توده مدفوع میشود و به حرکت آسانتر آن در دستگاه گوارشی کمک میکند؛ همچنین میتواند خطر بروز دیابت را کاهش دهد. فیبر از اجزای ضروری هر رژیم غذایی است و میتواند به عملکرد بهتر دستگاه گوارش کمک کند. شاهدانه منبع خوبی از فیبر محلول و غیرمحلول است که به ترتیب ۸۰ و ۲۰ درصد از فیبر موجود در شاهدانه را تشکیل میدهند .
محافظت از مغز : شاهدانه به دلیل نشاندادن آنتیاکسیدان بالای خود بهخاطر وجود کانابیدیول میتواند از اعصاب محافظت کند، جلوگیری از بیماری پارکینسون، آلزایمر، ام اس، دردهای نوروپاتیک، صرع در کودکان از دیگر خواص شاهدانه است .
بر طبق کتیبههای بهدستآمده از شهر شانگهای چین در ۲۵۰۰ سال پیش این شمنها برای ارتباط با سیریوس (Sirius) از این شاهدانه استفاده میکردند. بعدها اطبای سنتی از دود شاهدانه برای به خلسه بردن مریضها استفاده میکردند تا بتوانند بهراحتی عملهای سخت و دشوار را انجام بدهند. در ایران اولین کسی که از این روش برای انجام جراحیها استفاده کرد زکریای رازی بوده است.
درمان ام اس با چند راهکار ساده
درمان ام اس با طب سنتی : یکی از بیماریهایی که در چند سال اخیر باعث رعب و وحشت بسیاری از افراد شده است ام اس یا مالتیپل اسکلروزیس میباشد که بدین معنا است که سیستم ایمنی بدن به بافتهای خودش حمله میکند. چنین فرایندی میلین را از بین میبرد، غشاء چربی که فیبرهای عصبی مغز و نخاع را پوشانده و از آنها محافظت میکند، یا به زبان سادهتر سردی ظهور کرده در مغز است که برای خنثیکردن آن باید از مواد غذایی با طبیعت گرم استفاده کرد.
سادهترین روشهای درمان MS با مصرف مواد غذایی
- زیتون : هفت عدد زیتون صبح ناشتا و هفت عدد زیتون شب دو ساعت بعد از شام
- انجیر: شبها هفت عدد انجیر خیسخورده میل کرده و یا مصرف روزانه انجیر خشک مصرف کنید
- استفاده روزانه مبتلایان به ام. اس از گیاه شاهدانه موجب کاهش لرزشهای ناشی از این بیماری میشود و اثرات درمانی نسبتاً مفیدی دارد به بیماران توصیه میکنم؛ یک قاشق چایخوری از این گیاه را بو نداده با آب مخلوط کرده و مصرف کنند شاهدانه میتواند در کاهش لرزشهای ناشی از این بیماری بسیار مؤثر باشد .
- پرهیز از بوهای سرد و بوهای صنعتی بههمراهداشتن عطر گل محمدی و استشمام مداوم آن بسیار سودمند است .
- استفاده از ملینها و هضمکنندهها برای سالم نگهداشتن دستگاه گوارش
- بر اساس مطالعات انجام شده توسط دانشمندان و متخصصان طب سنتی. سلامتی بیماران مبتلا به “ام اس” با گیاه جنسینگ، قابل کاهش و درمان است. جنسینگ چندین سال است که به منظور بهبود عملکرد حافظه، کاهش استرس، درمان ناتوانی، افزایش طول عمر استفاده میشود .
شاهدانه غنی از پروتئین
از دیگر خواص شاهدانه میتوان به محتوای بالای پروتئین آن اشاره کرد، اسیدآمینهها واحدهای ساختاری پروتئینها هستند. پروتئین یکی از مواد مغذی است که بدن انسان هر روزه دریافت میکند.
دریافت پروتئین کافی از غذاها مسئله بسیار مهمی است، مصرف پروتئین از طریق گوشت قرمز با افزایش خطرهای بیماری قلبی و سرطان روده بزرگ همراه است، به همین دلیل میتوانید اسیدهای چرب ضروری را از طریق غذاهای دیگر مانند، مغزها، حبوبات، مرغ و… و البته شاهدانه دریافت کنید.
شاهدانه دارای تمام ۲۰ نوع اسیدآمینه، شامل ۹ اسیدآمینه ضروری است که بدن خود بهتنهایی قادر به ساخت آنها نیست. بیش از ۲۵ درصد از کالری شاهدانه از پروتئینهای باکیفیت تولید میشود .
منابع غذایی گیاهی که تمامی پروتئینها را داشته باشد، محدود است، زیرا بسیاری از گیاهان فاقد اسیدآمینه و لیزین هستند .
شاهدانه دارای مقدار بالایی از اسیدآمینههای سیستئین، آرژینین، اسید گلوتامیک میباشد، اسیدآمینه آرژینین برای قلب مفید است. قابلیت هضم پروتئینها در شاهدانه بسیار زیاد است .
مواد مفید معدنی موجود در شاهدانه
فیبر: فیبر برای سلامت دستگاه گوارش ضروری است؛ زیرا با کاهش کلسترول و قند خون در ارتباط است یک رژیم غذایی صحیح و سرشار از فیبر میتواند از بروز سرطان روده بزرگ جلوگیری کند. خطر بروز این نوع سرطان در طول زندگی هر فرد ۴ در صد است .
ریبوفلاوین: وجود ریبوفلاوین همراه با سایر ویتامینها برای تولید گلبولهای قرمز خون ضروری است، همچنین این ویتامین در درمان میگرن، اختلالات خونی و برخی از بیماریهای چشم نظیر آبمروارید و آبسیاه مؤثر است .
تیامین: در درمان بیماریهای گوارشی مانند کولیت زخمی و بهبود عملکرد دستگاه ایمنی تأثیرگذار است .
نیاسین: در بدن به تولید هورمونهای مربوط به استرس و عملکرد جنسی کمک میکند که در غدد فوقکلیوی و سایر بخشهای بدن تولید میشود که به درمان کلسترول بالا، بیماریهای قلبی و دیابت کمک میکند .
روی (زینک): یکی از مواد معدنی که مقدار نسبتاً زیادی را در بدن انسان به خود اختصاص داده است روی است. این ماده برای رشد جنین، کودک و نوجوان مناسب است، روی برای عملکرد مناسب دستگاه ایمنی هم است، مصرف منظم این ماده معدنی میتواند خطر بروز سرماخوردگی را نیز کاهش دهد .
پتاسیم: پتاسیم به ارتباط بین عصب و عضله کمک میکند و در خروج و ورود مواد به سلولها تأثیر میگذارد، همچنین میتواند بهسلامت استخوان، کاهش فشارخون، کاهش فشار بیماریهای قلبی و سکته مغزی کمک کند .
کلسیم: کلسیم فراوانترین ماده معدنی در بدن انسان است. این ماده را بهخاطر نقشش در عملکرد استخوان و دندانها و پیشگیری از پوکیاستخوان معروف است همچنین کلسیم در ارتباط بین سلولها و تنظیم وزن نیز مؤثر است .
سلنیم: سلنیم در مقادیر اندک در بسیاری از غذاها وجود دارد، سلنیم خاصیت آنتیاکسیدانی بالایی دارد. کمبود سلنیم بسیار نادر است؛ اما بروز برخی بیماریها مانند ایدز و بیماری کرون میتواند موجب کاهش سطح این ماده در بدن شود .
لیست مواد معدنی هنوز ادامه دارد
فسفر: فسفر تقریباً ۱ درصد از وزن بدن را تشکیل میدهد، این ماده در همهٔ سلولهای بدن وجود دارد، ولی بیش از همه در دندانها و استخوانها وجود داشته، فسفر علاوه بر تقویت استخوانها و دندانها میتواند به پالایش ضایعات در کلیه و ذخیره و مصرف انرژی در بدن کمک کند .
منگنز: منگنز میتواند هم مادهای مغذی و هم مادهای سمی در بدن باشد. مقدار منگنز در بدن باید بهدقت کنترل شود. مکملهای منگنز اغلب برای درمان مبتلایان به پوکیاستخوان، کمخونی و سندرم پیش از قاعدگی تجویز میشود. منگنز در سوختوساز، تشکیل استخوان و بافت پیوندی و تنظیم قند خون نقش اساسی دارد .
منیزیم: منیزیم اغلب در داروهای ملین و ضد اسید وجود دارد. این ماده در بهبود التهاب مرتبط با بیماریهای قلبی و دیابت بسیار تأثیرگذار است. منیزیم در مغزها، غلات و سبزیجات وجود دارد. همچنین این ماده معدنی در درمان سردرد میگرنی و پوکیاستخوان نیز مؤثر است .
آهن: کمبود آهن میتواند موجب کمخونی شود، بدن ما برای جابهجایی، ذخیره و استفاده از اکسیژن به آهن نیاز دارد. افرادی که دچار خونریزیهای شدید میشوند، در خطر کمبود آهن قرار دارند .
کدام قسمت گیاه شاهدانه مخدر است؟
گیاه شاهدانه قسمتهای مختلفی دارد که هر کدام خواص خود را دارند. از برخی بخشهای این گیاه برای تولید مواد مخدری مثل گل، ماریجوانا و حشیش استفاده میشود. اما سایر بخشها بهخصوص دانههای این گیاه بههیچعنوان مخدر یا روانگردان نیستند.
الیاف: ساقههای نر شاهدانه برای تولید الیاف به کار میروند. با این الیاف طبیعی میتوان طناب، گونی و سایر پارچههای ضخیم را بافت.
تخم شاهدانه: شاهدانه ماده گلهایی دارد که تخمهای سیاهرنگی داخل آنها وجود دارد. این دانهها دارای طعم مطبوع و خواص زیادی هستند و در ایران بهعنوان آجیل مصرف میشوند.
گل و برگها: سرگل و برگهای جوان شاهدانه حاوی مقادیر زیادی THC هستند که خاصیت مخدر دارد. انواع مخدرهایی مثل ماریجوانا (گل، کانابیس، علف) و حشیش از این بخشها به دست میآیند. گفته میشود حتی مالیده شدن دست به بخشهای رزینی این گیاه هنگام گلدهی نیز خواص مخدر دارد.
روشهای مصرف شاهدانه
ترکیبکردن شاهدانه در اسموتی میوههای بِری، شیر و شربت افرا، در آخر میتوانید بر روی اسموتی نیز مقداری شاهدانه بریزید ، یا می توانید در کمترین زمان ممکن با سفارش محصولات آبیش مخصوصا گانوبار آبیش که شامل ( شاهدانه، قارچ گانودرما ، تخم کتان، خرما ، آرد جوانه گندم ) می باشد از فواید این گیاه بی نظیر بهره مند شوید .
جمعبندی
گیاه شاهدانه دارای خواص زیادی است و از گذشته تا کنون استفاده از آن بین خانوادههای ایرانی رایج بوده است.
مصرف این گیاه باعث ایجاد تعادل در هورمونها و بهبود متابولیسم بدن است. شاهدانه هم چنین میتواند هضم و گوارش را بهبود دهد.
هم چنین بهتر است خیالتان بابت مصرف این گیاه راحت باشد. چون استفاده از گل و برگ این گیاه تأثیرات مخدر دارد و از مصرف میوه و تخم شاهدانه عوارض روانگردان مشاهده نشده است.
از خواص شاهدانه میتوان به داشتن اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ و آمینواسیدهای اساسی اشاره کرد. این ماده غنی از فیبر محلول و نامحلول است که گوارش را راحت میکنند. کلسیم، آهن، منیزیم و فسفر و منگنز، پتاسیم و روی از مواد معدنی موجود در این دانه بینظیر هستند.