خواص عسل در قرآن و دیگر ادیان به صورت‌های مختلف آمده است.
عسل یکی از مواد غذایی طبیعی و پر خاصیت است و در ادیان مختلف الهی به خواص بی‌نظیر آن اشاره شده است. قرآن کریم نیز عسل را ماده‌ای شفابخش می‌داند و سوره‌ای در قران به نام نحل وجود دارد که به معنای زنبورعسل است.
در سیره پیامبر ما حضرت محمد (ص) و سایر اهل‌بیت و امامان از عسل و ترکیب آن با مواد دیگر به‌عنوان دارویی طبیعی یاد شده است. در این مقاله قرار است با هم نگاهی به احادیث ائمه در مورد عسل بیندازیم و با دیدگاه ادیان دیگر در مورد عسل آشنا شویم.
سخنان امام علی (ع) درمورد عسل و زنبورعسل:
خوردن عسل با کندر و آب سرد حرارت صفرا را فرومی‌نشاند غذا را هضم می‌کند و اخلاطی که در فم معده (دهانه معده) است را از بین می‌برد و تب را برطرف می‌کند.
شیر و عسل مواد حیاتی نطفه را تقویت می‌کند و آنان که از نعمت فرزند محروم‌اند سزاوار است از شیر و عسل آمیخته به هم بنوشند و به قوه حافظه کمک می‌کند.
به‌جای شراب، شربت شفابخش عسل و آب پاک (باران) بنوشید.
شربتی که از عسل و آب باران تهیه شود طغیان اسهال را فرو خواهد نشاند.
عسل درمان و شفای هر بیماری است، در خود آن هیچ بیماری وجود ندارد، بلغم را کم می‌کند و قلب را جلا می‌دهد.
امیرالمؤمنین امام علی (ع) فرماید:
خُذُوا کِنْ کُلِّ عِلْمٍ أَحَسَّتْهُ فَإِنْ النَّحْلِ یَا کُلُّ مَنْ کل زَیْرِ أُزَیِّنُهُ فَیَتَوَلَّدُ مِنْهُ جوهران نفیسان أَحَدٍ هُمَا فِیهِ شِفََاءٌ لِلنََّاسِ وَالْأُخَرُ یُسْتَضَاءُ بِهِ
از هر دانشی بهترین آن را فراگیرید، چرا که زنبورعسل (نحل) از هر شکوفه‌ای زیباترینش را می‌خورد، و دو نفیس از آن پدید آید، یکی در آن شفا و بهبودی است برای مردم (عسل) و دیگری که به‌وسیله آن روشنی جویند (موم)
همچنین در حدیثی دیگر می‌فرمایند: «در زندگی همچون زنبورعسل باش، وقتی می‌خورد، چیز پاکیزه می‌خورد، وقتی از خود چیزی باقی می‌گذارد، چیز پاکیزه می‌نهد، وقتی بر چوبی یا جایی می‌نشیند، آن را نمی‌شکند و ویران نمی‌کند». (مصباح‌الهدایه صفحه ۱۱۵ به نقل از غررالحکم)
خواص عسل در قرآن و سخنان امام هادی (ع)
برای خواص عسل در قرآن امام هادی (ع) فرموده‌اند:
عسل را با سیاه‌دانه بیامیزید و بگذارید کسی که تب دارد از این مخلوط لذیذ سه لیسه انگشت‌به‌دهان گذارد، رنج تب از جانش فرو خواهد ریخت.
همچنین حضرت فرمودند: عسل برای بیماران شفای عاجل و قاطع است.
عسل قبل از آن که یک غذای کامل باشد یک اکسیر پر ارزش است. زنبورها دارای تمدن قدیمی هستند و همان‌طور که قوانین جامعی برای اجتماع خود دارند اطلاعات کافی در غذاخوردن نیز داشته، گل‌های مفید را از غیرمفید تشخیص می‌دهند گل تمام عوامل حیات موجود است و زنبورهای عسل عصاره ذی‌قیمت این گل‌های زیبا و مفید را می‌کشند.
طبق این نوشته‌ها و نقل‌قول‌ها به‌مراتب در خصوص خواص عسل در قرآن سخنانی بیان شده است.
برای خرید عسل طبیعی و ارگانیک باید از طریق فروشگاه های معتبر اقدام کنید.
خواص عسل در قرآن و سخنان امام رضا (ع)
گفته‌ها و سخنان امام رضا پیرامون خواص عسل در قرآن و دیگر ادیان را در ادامه ذکر می‌کنیم.
عسل را با زنجبیل پرورده بخورید تا حافظه قوی گردد.
هر کس بخواهد در فصل زمستان خود را از انواع سرماخوردگی‌ها حفظ کند باید هر روز سه نوبت مقدار کمی عسل میل کند.
به فرموده امام رضا باید عسل مناسب تشخیص و تهیه شود عسلی که بوییدن آن مجاری تنفسی را به احساس سوزش کشاند و یا موجب سکر و مستی شود از طرف حضرت ممنوع شده است.
کسی که می‌خواهد فراموشی نداشته باشد هر روز سه قطعه زنجبیل پرورده با عسل بخورد. خوردن کشمش و قدری کندر در صبح ناشتا نیز حافظه را تقویت می‌کند.
روزی امام رضا بر سر سفره مأمون عباسی عسل تقلبی مشاهده نمود چنین فرمود: عسل شفای همه بیماری‌هاست اما اگر از شهد گل‌ها گرفته شده باشد.
برای دانستن این نکته که عسل طبیعی چه ویژگی هایی دارد مقاله مربوطه را مطالعه کنید.
مداومت در خوردن عسل هر بامداد زمستان از ابتلا به زکام جلوگیری می‌کند.
نوشیدن شیر پاکیزه با عسلی که بوی آویشن می‌دهد نعمت‌های خداوند بوده که طبیعت بخشنده به ما هدیه داده است.
امام رضا (ع) فرمودند:
از جدم رسول‌الله ﷺ نقل است که خداوند برکت را در عسل قرار داده و در آن شفای بیماری‌هاست و هفتاد پیغمبر صلوات الله علیهم اجمعین از آن برکت گرفتند.
خواص عسل در قرآن و سخنان امام صادق (ع)
امام صادق (ع) نیز درباره خواص عسل در قرآن مواردی را ذکر نموده‌اند که شامل موارد زیر است:
ایشان فرمودند: پیامبر اکرم (ص) همیشه عسل می‌خوردند. خوردن عسل با آب گرم درد معده را برطرف می‌کند.
شخصی خدمت امام صادق (ع) رسید و گفت صدایی در شکمم می‌پیچد و ایجاد درد می‌کند. حضرت فرمود: چرا سیاه‌دانه و عسل نمی‌خوری؟ به سخن امام عمل کرد و بهبود یافت.
خوردن عسل با سیاه‌دانه جهت رفع گازهای شکم (نفخ معده) مفید است.
هیچ‌چیز مانند عسل برای مردم شفابخش نیست.
امام صادق علیه‌السلام در توحید مفضّل به شاگرد خود در خصوص زنبورعسل مى‌فرماید:
«به زنبورعسل و اجتماع منظم او در صنعت عسل‌سازی و تهیهٔ خانه‌های شش‌ضلعی اندیشه کن و آن چه را در جمع زنبوران از ظرافت و زیرکی‌ها می‌بینی، مسلماً اگر مورد دقت و تفکر قرار دهی در ردیف‌کار انسان‌ها خواهی یافت. ولی چون به خود زنبوران به‌دقت نگاه کنی آنها را حتی نسبت به خویشتن جاهل و نادان خواهی یافت و این دلیل واضح و آشکاری است بر صحت و حکمت این صنعت که از آن زنبورعسل نیست؛ بلکه از آن کسی است که آن را با این ویژگی آفریده و در این صنعت مصلحتی برای انسان قرار داده است.»
خواص عسل در قرآن و سخنان امام کاظم (ع)
خوردن عسل شفای هر فردیست. کسی که نطفه‌اش متغیر شود؛ یعنی کم و غیرعادی شود شیر و عسل برای او سودمند است.
موفق الدین ابولعباس الکواشی موصلی مفسر قرآن می‌فرماید: عسل فرستاده (مائده) آسمانی است که در بعضی نقاط زمین گسترده شده و پایدار گشته است. زنبورداران عسل آن را می‌نوشند و به کندو می‌آورند و آن را در داخل سلول‌های مومی‌شکل که از قبل آماده کرده‌اند ذخیره می‌نمایند؛ بنابراین چنین نیست که برخی می‌پندارند که عسل در شکم زنبورعسل درست شده و این چیزی است که قرآن کریم در سوره نحل (زنبورعسل) آیه‌های ۶۸ و ۶۹ صریحاً روی آن تأکید کرده است.
خواص عسل در قرآن و دیگر ادیان و کتب آسمانی
عسل از دیدگاه مسیحیت
مسیح عسل را غذایی آسمانی و مقدس به‌حساب آورده و آن را شفای هر دردی می‌داند، به‌طوری‌که هم اکنون هم کسانی که به دین مسیح اعتقاد دارند، عسل را قبل از آنکه یک غذای لذیذ و مقوی بدانند، آن را یک شفادهنده می‌دانند.
خواص عسل در قرآن و دیگر ادیان
- بودا : بوداییان همیشه افرادی را که به کار زنبورداری مشغول بوده‌اند را افراد مقدسی به‌حساب می‌آورده‌اند و احترام خاصی برای این افراد قائل بوده‌اند.
- زرتشت: اولین ماده غذایی و درمانی که زرتشتیان از قدیم برای مداوای امراض و ضعف جنسی بکار برده و می‌برند عسل طبیعی است.
- یهود: کتاب مذهبی یهودیان از سرزمین موعود چنین یاد می‌کند که در آن نهرهایی از عسل و شیر جاری است.
- انجیل: در کتاب انجیل مسیحیان از عسل به‌عنوان مظهر فراوانی و نعمت یاد شده و در طومار بحرالمیت نیز از عسل نام‌برده‌شده ولی از زنبورداری اثری نیست .
- هومر: در سرودهای هومر، در کتاب‌های دینی وصف عسل آمده است در قرن ۸ ق – م در یونان برای پرورش زنبورعسل و استفاده از عسل آن مقرراتی وضع کرده بودند.
مصر
عسل در زندگی روحانی، اجتماعی و اقتصادی مصریان نیز باستان نقش مهمی بازی می‌کرده است. از حکاکی‌های بجا مانده در پرستشگاه‌ها و دخمه‌های مردگان چنین بر می‌آید که عسل در آن روزگار اهمیت ملی زیاد داشته است. در پاپیروس‌ها به اهمیت دارویی عسل اشاره شده است و در بیشتر داروها مقداری شیر و عسل به کار می‌رفته است. مصریان قدیم از نوعی کوشاب که از جو، عسل و گندم تهیه می‌شده است به مقدار زیاد استفاده می‌کردند؛ زیرا الکل در دسترس آنها نبود .
یونان
در یونان باستان نیز عسل یکی از هدایای گران‌بهای طبیعت انگاشته می‌شد. یونانیان تصور می‌کردند که خدایان چون خوراک بهشتی می‌خورند فناناپذیر و ابدی گشته‌اند. آنها تصور می‌کردند عسل یکی از اجزای مهم این خوراک بهشتی است.
در کشور شوروی سابق که بزرگ‌ترین کشور تولیدکننده عسل در دنیاست، تاکنون تحقیقات زیادی روی فرآورده‌های زنبورعسل از جمله عسل ژله رویال، گرده، موم، بره‌موم و زهر زنبورعسل صورت‌گرفته و خواص پزشکی آنان به‌وسیله پژوهش‌های علمی و نتایج بالینی مورد تأیید بسیاری از محققین و پژوهشگران قرار گرفته است .
جمع‌بندی
عسل به‌عنوان دارویی برای دردهای مختلف در بسیاری از ادیان و کتب مقدس ذکر شده است. در قرآن کریم نیز به خواص عسل اشاره شده به همین علت تحقیقات زیادی در مورد خواص این ماده توسط دانشمندان صورت‌گرفته که بیش‌ازپیش خواص عسل در قرآن و دیگر ادیان را تأیید می‌کند.
عسل دارای خواص ضدباکتری، ضدالتهاب، آنتی‌اکسیدانی و آرام‌بخش برای سیستم عصبی است. در نتیجه، مصرف عسل به‌عنوان یک ماده غذایی مفید و شفابخش، به‌صورت معقول و باتوجه‌به شرایط بدنی فرد، می‌تواند برای بهبود سلامتی و پیشگیری از بیماری‌ها مفید باشد.
عسل از دیدگاه دانشمندان مختلف هم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و بسیاری از خواص آن به اثبات رسیده است.
آبیش و سلامتیش