حساسیت به گلوتن

گلوتن گروهی از پروتئین های ذخیره سازی می باشد که در انواع غلات یافت می شود. وجود این ماده در نان به نوعی موجب لاستیکی شدن خمیر و پف کردن نان می گردد.

آشنایی با گلوتن و مزیت های آن

گلوتن یک منبع تغذیه ای بسیار قوی می باشد. این ماده همچون پروبیوتیک عمل کرده و موجب تغذیه باکتری های مفید می شود. بهتر است بدانید این ماده شامل مقدار بسیار زیادی پروتئین است. همچنین این نوع ماده حاوی آهن بوده که مقدار آن در مواد غذایی مختلف متفاوت می باشد. این ماده فاقد سدیم بوده و کلسترول نیز ندارد.

در ضمن این نوع پروتئین به میزان کمی کلسیم داشته و قادر است نیازهای بدن فرد را از نظر مواد مغذی به خوبی تامین نماید. همچنین گلوتن در غلات هایی همچون سبوس گندم، جوانه گندم، چاودار، سمولینا، آرد نشاسته ، گندم سبوس دار، حریره، گندم ترک خورده، میر، تریتیکال، کوسکوس، گندم تک دانه، نان فطیر، کاموت، کندروس، دورم، فاررو و بلغور وجود دارد.

منابع غذایی گلوتن

این ماده در محصولات فرآوری شده مبتنی بر غلات مانند رشته فرنگی حاوی گندم، آرد سوخاری، کراکر، سیتان، نان، شیرینی ها، پاستا، کلوچه ها و برخی از همبرگرهای گیاهی به فراوانی یافت می شود. سرکه مالت، سس سویا، سس های غلیظ شده با آرد، چیپس های طعم دار، انواع خاصی از شراب، مالت جو و آبجو از دیگر مواد غذایی حاوی گلوتن هستند.

بد نیست بدانید جو به دلیل اینکه پروسه های زیادی بر روی آن انجام می شود فاقد گلوتن است. مصرف این ماده بهترین گزینه برای کسانی است که تمایل به خوردن گوشت ندارند و یا به دلیل کلسترول بالا از گوشت استفاده نمی کنند. همچنین این ماده در آشپزی از مزایای بسیاری برخوردار است. به گونه ای که این ماده عامل بافت نرم و جویدنی به شمار می آید.

نگاهی بر نشانه های حساسیت به گلوتن و سلیاک

حادترین شکل عدم تحمل گلوتن بیماری سلیاک می باشد که یک اختلال خود ایمنی به شمار می آید. این نوع بیماری ورود گلوتن به بدن را همچون یک متجاوزگر خارجی دانسته و پوشش روده و سیستم ایمنی به گلوتن را مورد حمله قرار می دهد. سلیاک باعث بروز اختلالات گوارشی، کم خونی، کمبود مواد مغذی و ابتلا به بیماری ‌های دیگری می شود.

حساسیت به این ماده موجب می شود در صورت مصرف مواد غذایی حاوی گلوتن سیستم ایمنی علیه بدن وارد عمل شده و به روده کوچک آسیب برساند. علت دقیق بیماری سلیاک به طور قطعی مشخص نشده است، اما عامل ژنتیکی ممکن است علت ایجاد کننده این نوع بیماری باشد. استفاده از یک رژیم غذایی فاقد گلوتن مرسوم ترین روش درمان این نوع بیماری به شمار می آید.

علائم و نشانه های خاص این بیماری

این نوع بیماری دارای یکسری علائم و نشانه های خاصی است، که از طریق آن می توان به وجود بیماری در بدن خود پی برد. بیماری سلیاک در بعضی افراد به صورت مشکلات پوستی نشان داده می شود. از بیماری های پوستی رایج این بیماری می توان به اگزما، درماتیت هرپتیفورم، اکیموز و پتشی و خارش پوست اشاره کرد. از دیگر نشانه های حساسیت به گلوتن بی حسی یا درد مفصل است.

از دیگر علائم رایج این بیماری مربوط به دستگاه گوارش می باشد. در واقع افراد مبتلا به این بیماری دچار یبوست، اسهال، نفخ و استئاتوره می شوند. از دیگر نشانه های این بیماری گنگ شدن ذهن، سردرد یا میگرن، آمنوره، سقط جنین، کم خونی، ناباروری، جوش و آکنه است. امروزه پزشکان با استفاده از دو روش آزمایش خون و بیوپسی روده کوچک بیماری سلیاک را تشخیص می دهند.

نگاهی بر افراد دچار حساسیت به گندم

یکی از سوالاتی که ذهن بسیاری را به خود درگیر کرده این است که آیا حساسیت به گندم به معنی عدم تحمل گلوتن است؟ در پاسخ باید گفت حساسیت به گندم دارای وضعیت بسیار مشابه ای با عدم تحمل گلوتن است. افرادی که به گندم حساسیت دارند لازم است از مصرف گندم اجتناب کنند. این افراد می توانند از دیگر منابع غیر گندمی همچون جو یا چاودار استفاده نمایند. بهتر است بدانید یکی از پر مصرف‌ ترین عضو خانواده گلوتن ‌دارها گندم است.

این ماده شامل دو پروتئین اصلی همچون گلوتنین و گلیادین می باشد. یکی از علت های تحریک شدن پاسخ سیستم ایمنی چسبندگی گندم و جرم آن ها می باشد که به راحتی از خون دفع نمی شود. استفاده از رژیم بدون گلوتن بهترین گزینه برای افرادی است که به این ماده حساسیت دارند. حساسیت به گندم ارتباط مستقیمی با تست‌های ایمونوگلوبین Eدارد. در واقع این نوع حساسیت را می توان با استفاده از آزمایش پوستی و تست ایمونوگلوبین مخصوص گندم تشخیص داد.

چه افرادی در معرض خطر ابتلا به سلیاک هستند؟

بهتر است بدانید پیشگیری از بروز بیماری سلیاک امکانپذیر نیست. شناخت علایم و نشانه های این بیماری به شما کمک می کند تا این بیماری را به موقع تشخیص داده و رژیم بدون گلوتن را در برنامه غذایی خود قرار دهید. همچنین یکسری افراد وجود دارند که در معرض خطر ابتلا به بیماری سلیاک هستند. افراد مبتلا به نفروپاتی پریفرال یا بیماری کلیه با منشا دیابت از جمله این افراد می باشند.

همچنین از دیگر افرادی که در معرض بیماری سلیاک قرار دارند افراد مبتلا به آتاکسی هستند. بد نیست بدانید آتاکسی نوعی بی ‌نظمی یا ناهماهنگی حرکات عضلات می باشد. از دیگر افرادی که در معرض خطر ابتلا به سلیاک قرار دارند، افراد مبتلا به کولیت میکروسکوپیک هستند. افرادی که دارای حساسیت به جو و گندم هستند بهتر است از رژیم فاقد این نوع ماده غذایی استفاده کنند. فری گلوتن بهترین راه برای افرادی است که به این ماده پروتئینی حساس هستند.

احتمال ابتلا به این بیماری برای این افراد

در صورتی که در بین بستگان درجه یک شما افرادی با سابقه ابتلا به بیماری ‌های خودایمنی و یا بیماری سلیاک وجود داشته باشد، امکان احتمال ابتلا به این بیماری برای شما وجود دارد. از دیگر گروهی که در معرض ابتلا به بیماری سلیاک قرار دارند می توان به افرادی اشاره کرد که دچار افزایش آنزیم ‌های کبدی هستند. افراد مبتلا به آنمی یا فقر آهن بدون دلیل از دیگر گروه های در معرض خطر می باشند.

همچنین افراد مبتلا به سندرم داون و یا ترنر، دارای طحال کوچک، مبتلا به نارسایی‌های تکاملی مینای دندان و دارای اختلالات باروری از دیگر گروه های هستند که احتمال مبتلا شدن آنها به بیماری سلیاک وجود دارد. افرادی که دارای کمبود پادتن آ هستند به این بیماری مبتلا می شوند.